Akt oskarżenia dla mafii śmieciowej. Kobieta na czele gangu

Mafie śmieciowe to poważny problem w całym kraju. Policja, Inspekcja Ochrony Środowiska i prokuratura dokładają jednak wszelkich starań, aby nielegalne procedery związane z wywozem odpadów zostały ukrócone, a winni – ukarani. Sukcesem zakończyła się walka z grupą przestępczą z województw śląskiego i łódzkiego. Okazało się, że na czele gangu stała kobieta.

Nielegalny wywóz odpadów w dwóch województwach

Niedawno zakończyło się długotrwałe postępowanie, które prowadzili policjanci w Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Postępowanie dotyczyło działalności zorganizowanej grupy przestępczej, która zajmowała się nielegalnym wywozem, obrotem i składowaniem odpadów, w tym także odpadów niebezpiecznych. Proceder ten był prowadzony na terenie województwa śląskiego oraz województwa łódzkiego od grudnia 2020 r. do końca 2022 r. [1].

Jak wyglądało składowanie odpadów?

W ciągu dwóch lat mafia śmieciowa porzuciła w nieprzeznaczonych do tego celu miejscach 5300 ton odpadów, w skład których wchodziły odpady niebezpieczne. Jak podaje policja, znalazły się w nich m.in. materiały żrące, drażniące, toksyczne i rakotwórcze. Spowodowało to bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt, jak również skażenie środowiska i zniszczenie świata roślin [1].

Odpady były składowane w różnorodnych pojemnikach, które nie były przystosowane do przechowywania odpadów niebezpiecznych. Znaleziono je porzucone m.in. w beczkach typu mauser (plastikowe kontenery o pojemności 1000 L przeznaczone do przechowywania i przewożenia substancji płynnych, jednak nie do składowania czy transportu substancji niebezpiecznych). Pojemniki z odpadami porzucano w miejscach, które nie zostały do tego przygotowane – przede wszystkim nie zostały zabezpieczone w taki sposób, aby zagwarantować, że substancje szkodliwe nie wydostaną się do środowiska. Nielegalne składowanie odpadów odbywało się w pięciu różnych lokalizacjach, m.in. w halach magazynowych [1, 2].

Obecnie wszystkie odpady muszą zostać właściwie zabezpieczone i zutylizowane, co jest poważnym wyzwaniem dla gmin obciążonych tym zadaniem. Oszacowano przy tym, że koszt utylizacji tych odpadów wyniesie około 54 mln zł [1, 2].

Co wiadomo o rozbitej mafii śmieciowej z województw łódzkiego i śląskiego?

Jak poinformował Michał Binkiewicz, rzecznik Prokuratury Regionalnej w Katowicach, postępowanie w sprawie odpadów składowanych nielegalnie w województwach śląskim i łódzkim to część większego postępowania prowadzonego przeciwko mafiom śmieciowym w całym kraju [2].

W trakcie postępowania prowadzonego w województwach łódzkim i śląskim dokonano siedmiu aresztowań [1, 2], wobec ósmej osoby zastosowano środki zapobiegawcze o łagodnym charakterze [1]. Wiadomo, że na czele gangu śmieciowego stała kobieta, a zatrzymani liczyli sobie od 29 do 54 lat. Do Sądu Okręgowego w Częstochowie wpłynął już akt oskarżenia przeciwko członkom grupy przestępczej [1].

Oskarżonym zarzuca się popełnienie łącznie 16 przestępstw. Głównie dotyczą one nielegalnego gospodarowania odpadami, w tym transportu substancji niebezpiecznych, ich składowania na dzikich wysypiskach śmieci oraz oszustw wobec firm leasingowych [1]. Ze względu na to, że nielegalne działania były stałym źródłem dochodu oskarżonych, grozi im nawet do 15 lat więzienia [2].

Nie pierwsza (i nie ostatnia) mafia śmieciowa w Polsce

Mafie śmieciowe działają w Polsce od dłuższego czasu. Zazwyczaj proceder, którego się dopuszczają, polega na pozyskiwaniu odpadów z Polski lub z zagranicy od legalnie funkcjonujących podmiotów. Odpady są wynikiem prowadzenia zwykłej działalności tych pomiotów, np. procesów przetwórczych. Jednak mafie odpadowe po odebraniu śmieci nie prowadzą ich właściwego magazynowania i utylizowania. Porzucają je w przypadkowych miejscach, na przykład na terenach opuszczonych budynków gospodarczych czy byłych żwirowni [3].

Walka z mafiami śmieciowymi trwa bezustannie, a raporty z osiągnięć można zobaczyć m.in. na stronie polskiej policji. Ujęto już dziesiątki sprawców i postawiono tysiące zarzutów. Wiele osiągnięć ma w tej kwestii śląska policja; z kolei jedną z największych grup udało się ująć policjantom z bydgoskiego Zarządu Centralnego Biura Śledczego Policji. W ciągu kilku postępowań dokonali oni aż 46 zatrzymań [4].

Największe niebezpieczeństwo w działaniu mafii śmieciowych – odpady niebezpieczne

Temat mafii śmieciowych zasługuje sobie na szczególną uwagę ze względu na potencjalne ryzyko uwolnienia do środowiska odpadów niebezpiecznych zagrażających życiu i zdrowiu ludzi, zwierząt i roślin. Do odpadów niebezpiecznych zalicza się m.in.: oleje odpadowe (np. wyeksploatowane oleje silnikowe, smary, a także zanieczyszczone nimi filtry), baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektroniczny, odpady medyczne i weterynaryjne, odpady promieniotwórcze.

Lista jest o wiele dłuższa, a najnowsze przepisy (obowiązujące od 01.01.2025 r.) wprowadziły obowiązek ewidencjonowania wszystkich odpadów niebezpiecznych niezależnie od ich ilości. Konieczność ich odpowiedniego oznakowania, a także transportowania, magazynowania i utylizowania zgodnie w normami prawnymi może pociągać za sobą nową aktywność ze strony mafii śmieciowych, które próbują zwiększać swoje dochody, a zmniejszać koszty.

Z tego względu walka z gangami oraz monitorowanie środowiska pod kątem powstawania nielegalnych wysypisk śmieci stanowią poważne wyzwanie dla policji, samorządów czy instytucji związanych z ochroną środowiska. Usuwanie zidentyfikowanych składowisk jest trudne, czasochłonne i kosztowne, ale jednocześnie konieczne ze względu na duże zagrożenie, jakie stanowią odpady niebezpieczne.

Bibliografia

1. Do Rzeczy. Jest akt oskarżenia. Ponad 5 tys. ton niebezpiecznych odpadów [Internet]. 2025. [dostęp: 22.06.2025]. Dostępny w: https://dorzeczy.pl/kraj/729807/akt-oskarzenia-dla-mafii-smieciowej-kobieta-na-czele-gangu.html
2. Portal Komunalny. Śląskie. Akt oskarżenia ws. porzucenia ponad 5 tys. ton niebezpiecznych odpadów [Internet]. 2025 [dostęp: 22.06.2025]. Dostępny w: https://portalkomunalny.pl/slaskie-akt-oskarzenia-ws-porzucenia-ponad-5-tys-ton-niebezpiecznych-odpadow-582326/
3. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Inspekcja Ochrony Środowiska uderza w mafię śmieciową – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Portal Gov.pl [Internet]. [dostęp: 22.06.2025]. Dostępny w: https://www.gov.pl/web/gios/inspekcja-ochrony-srodowiska-uderza-w-mafie-smieciowa
4. Policja. Tag: mafia śmieciowa [Internet]. [dostęp: 22.06.2025]. Dostępny w: https://policja.pl/pol/tagi/20579,mafia-smieciowa.html