Spalarnia odpadów w Piekarach Śląskich

Piekary Śląskie nie posiadają obecnie spalarni śmieci i nie został jeszcze uchwalony żaden projekt, który ostatecznie potwierdzałby realizację takiej inwestycji. Pojawiła się jednak propozycja, by zakład utylizacyjny powstał na terenach poprzemysłowych w obrębie aglomeracji. Skąd wziął się taki pomysł i jak zapatrują się na niego władze miasta oraz mieszkańcy?

Czy obecny plan zagospodarowania przestrzennego pozwala na wybudowanie spalarni śmieci w Piekarach Śląskich?

Jak donosi portal Piekar Śląskich piekary.pl, obecnie nie ma możliwości wybudowania spalarni śmieci w mieście. Istniejący plan zagospodarowania przestrzennego nie przewiduje takiej możliwości. Jednak zmiana może zostać wprowadzona, jeśli rada miasta podejmie taką decyzję [1]. Jakie jest prawdopodobieństwo, że zostanie wydana na to zgoda?

Na razie temat jest w trakcie przemyśleń. Wiadomo jednak, że pomysł pojawił się już jakiś czas temu na wniosek klubu radnych PiS. Projekt przedstawiło Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, jednak podkreślenia wymaga fakt, że zanim taki projekt został skierowany do rady miasta, tylko klub radnych PiS i poseł Jerzy Polaczek rozmawiali z MPEC. Podczas samych obrad radni byli jednak podzieleni. Największymi entuzjastami pomysłu zbudowania spalarni śmieci okazali się przedstawiciele ugrupowania Twój Głos w Piekarach Śląskich [1]. Wielu innych radnych wykazało się sceptycznością bądź neutralnością.

Warto zapytać, jak na sprawę zapatruje się prezydent miasta Sława Umińska-Kajdan. Jest ona zdania, że tak ważny – choć jednocześnie kontrowersyjny temat – wymaga zgodnej decyzji wszystkich radnych. Jej zdaniem, jeśli zakład termicznego przetwórstwa odpadów miałby powstać, powinien zostać zrealizowany ponad podziałami politycznymi [1].

Opozycja domaga się dialogu. MPEC zaprasza do dyskusji o ciepłownictwie

Opozycja, która nie poparła pomysłu MPEC, postawiła na porozumienie z najbardziej zainteresowanymi, czyli mieszkańcami Piekar Śląskich. Ich wymagania zostały spełnione i dla mieszkańców zorganizowano dwa spotkania w dniach 16 i 17 czerwca 2025. Spotkania te miały mieć na celu rozwianie wątpliwości i udzielenie wyjaśnień [1, 2].

Spotkania organizowane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej wiążą się nie tylko z kwestią samej spalarni śmieci, ale też z szerzej pojętą tematyką przyszłości ciepłownictwa w Piekarach Śląskich. MPEC w swoim komunikacie prasowym podkreśla, że jego zadaniem jest zapewnienie mieszkańcom miasta stabilnych dostaw ciepła w atrakcyjnych cenach. W komunikacie tym znalazły się również informacje na temat wymagań stawianych przed zakładami ciepłowniczymi, w tym konieczność wdrożenia do 2028 r. innowacji, które zagwarantują, że każdy system ciepłowniczy uzyska status efektywnego energetycznie. Oznacza to zmniejszanie udziału węgla z miksu paliwowego, a zwiększanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i ciepła odpadowego [2].

Ciepło odpadowe

Co można rozumieć pod wspomnianym pojęciem ciepła odpadowego? Jak podaje Encyklopedia PWN:

„ciepło odpadowe, ciepło nie wykorzystywane podczas przetwarzania energii w urządzeniach energetycznych i oddawane do otoczenia; np. ciepło spalin odlotowych (w silnikach spalinowych, piecach hutniczych lub ceramicznych, kotłach parowych i wodnych), ciepło pary wylotowej (w silnikach parowych, turbinach parowych itp.), ciepło oddawane wodzie chłodzącej (w silnikach, skraplaczach turbin parowych); ilość ciepła odpadowego może dochodzić do 70% energii przetwarzanej; w celu zmniejszenia strat stosuje się m.in. regenerację ciepła i rekuperację” [3].

W definicję ciepła odpadowego wpisuje się również ciepło pozyskiwane ze spalania śmieci. W Piekarach Śląskich miałby zatem powstać zakład termicznego przekształcania odpadów komunalnych wykorzystujący wyłącznie RDF (ang. refuse-derived fuel, czyli paliwo pozyskiwane z odpadów, należące do rodzaju paliw alternatywnych). RDF to frakcja palna odpadów pozostająca po przetworzeniu odpadów komunalnych i selektywnie zbieranych, z której nie można już odzyskać surowców wtórnych. Jak podkreśla MPEC, dzięki inwestycji w nowoczesną spalarnię, śmieci przestałyby być już tylko odpadem, który wymaga dalszych nakładów finansowych od mieszkańców, a stałyby się użyteczne [2].

Argumentacja Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej

MPEC na lokalizację spalarni śmieci wybrało poprzemysłowe tereny przy ul. Granicznej w Piekarach Śląskich. Przedsiębiorstwo ciepłownicze podkreśla, że jest to teren położony już niemal poza samym miastem [2, 4].

Na poparcie swojego pomysłu, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej przytacza następującą argumentację: w wielu miastach istnieją już podobne spalarnie. Zachęca również do odwiedzania takich miejsc, szczególnie położonej stosunkowo blisko spalarni odpadów w Krakowie [4].

MPEC i zastępca pani prezydent przypominają także, że gospodarka odpadami komunalnymi wymaga wprowadzania nowoczesnych metod ich przetwarzania, by nie były składowane na wysypiskach przez kolejne dziesięciolecia. Jak możemy przeczytać na stronie Krzysztofa Turzańskiego, wszyscy zdają sobie sprawę z rosnącej ilości odpadów. Aby w nich nie tonąć, należy podjąć odpowiednie kroki – a wśród propozycji znajdują się m.in. spalarnie śmieci. Można się spodziewać, że propozycje podobnych inwestycji jak w Piekarach Śląskich będą pojawiać się na całym Śląsku [4].

Mieszkańcy kontra spalarnia

Mimo obietnic MPEC, że spalarnia śmieci nie będzie uciążliwa dla mieszkańców, a nawet pomoże w zapewnieniu im dostępu do stabilnego i taniego ciepła, wiele osób pozostaje sceptycznych wobec tej inwestycji. Część mieszkańców i radnych Piekar Śląskich wyraźnie opowiada się przeciwko spalarni odpadów, która miałaby powstać blisko ich miasta. Dyskusje – a nawet petycja w tej sprawie – trwają nieprzerwanie od 2024 r. W szczególności przeciwko budowie spalarni odpadów są osoby zamieszkujące dzielnicę Brzozowice-Kamień.

W petycji obywatele podkreślali, że już teraz wielu z nich ma problemy ze zdrowiem z powodu znajdującej się nieopodal firmy produkującej asfalt. Wskazywali również, że to położone zaledwie około 500 m od ich domostw przedsiębiorstwo poważnie wpływa na komfort ich życia ze względu na wydostające się do atmosfery i całego środowiska związki lotne o nieprzyjemnych zapachu (pochodzące z przetwarzanych odpadów). Zdaniem obywateli, zlokalizowanie w pobliżu spalarni śmieci mogłoby jeszcze bardziej pogłębić problem [5].

Losy spalarni odpadów w Piekarach Śląskich nie są przesądzone

Obecnie plan zagospodarowania przestrzennego, zakładający powstanie spalarni śmieci w Piekarach Śląskich, nie został uchwalony. Nie ma zgodności wśród radnych, która pozwalałaby na rozpoczęcie inwestycji lub całkowite jej zablokowanie. Władze miasta dają sobie czas na rozpatrzenie wszystkich za i przeciw, związanych zarówno z finansami, pozyskiwaniem ciepła, usuwaniem odpadów komunalnych, jak i ekologią. Temat pozostaje otwarty, a MPEC zapowiada kampanię informacyjną, która miałaby przekonać mieszkańców do projektu.

Bibliografia

1. Maćkowski W. Jaka jest prawda o spalarni śmieci? [Internet]. 2025 [dostęp: 24.06.2025]. Dostępny w: https://piekary.pl/jaka-jest-prawda-o-spalarni-smieci/
2. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej. Komunikat prasowy MPEC, ciepłownictwo w mieście [Internet]. 2025 [dostęp: 24.06.2025]. Dostępny w: https://zgm.piekary.pl/komunikat-prasowy-mpec-cieplownictwo-w-miescie/
3. Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy [Internet]. pwn.pl. Hasło: ciepło odpadowe [dostęp: 24.06.2025]. Dostępny w: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/cieplo-odpadowe;3886572.html
4. Turzanski K. Nowoczesna spalarnia odpadów w Piekarach Śląskich? [Internet]. 2024 [dostęp: 24.06.2025]. Dostępny w: https://www.krzysztofturzanski.pl/2024/11/nowoczesna-spalarnia-odpadow-w-piekarach-slaskich/
5. BIP Urząd Miasta Piekary Śląskie. Petycja nr ORo.152.3.9.2024 w sprawie sprzeciwu wobec planowanej lokalizacji spalarni odpadów przy ul. Granicznej. [Internet]. 2024 [dostęp: 24.06.2025]. Dostępny w: https://piekaryslaskie.bip.net.pl/kategorie/72-2024/artykuly/3844-petycja-nr-oro152392024-w-sprawie-sprzeciwu-wobec-planowanej-lokalizacji-spalarni-odpadow-przy-ul-granicznej?lang=PL